Trong bóng đá, không ít bàn thắng hoặc tình huống bị hủy bỏ do tranh cãi: “Liệu bóng đã ra ngoài hoàn toàn hay chưa?”. Luật FIFA số 9 (Law 9 – The Ball In and Out of Play) quy định chi tiết về vấn đề này, trong đó cụm từ “toàn bộ bóng – toàn bộ đường biên” đóng vai trò then chốt.
1. Khi Nào Bóng Được Tính Là Đã Ra Ngoài Sân?
Theo Luật 9 của FIFA/IFAB:
- Bóng chỉ được coi là “out of play” khi toàn bộ quả bóng đã vượt qua toàn bộ vạch biên (touchline hoặc goal-line), bất kể trên mặt đất hay trong không khí.
- Bóng vẫn còn trong cuộc nếu bất kỳ phần nào còn nằm trên hoặc phía trên vạch biên.
- Ngoài ra, bóng cũng “out of play” nếu:
- Trọng tài thổi còi dừng trận;
- Bóng chạm trọng tài rồi gây ảnh hưởng nghiêm trọng (thay đổi quyền kiểm soát, tạo cơ hội nguy hiểm…).
Đây là lý do vì sao VAR và Goal-Line Technology đóng vai trò then chốt trong những pha bóng tốc độ cao, khi mắt người không thể đánh giá chính xác.
2. Xử Lý Khi Trợ Lý Trọng Tài Không Nhìn Rõ
Khi góc nhìn bị khuất hoặc không chắc chắn, trợ lý trọng tài (AR) áp dụng quy trình:
- Giơ cờ thẳng đứng lên để báo hiệu cho trọng tài chính rằng có nghi ngờ bóng ra ngoài.
- Khi trọng tài chính thổi còi dừng trận, AR mới thực hiện tín hiệu thứ hai:
- Chỉ hướng: nếu là ném biên, phạt góc, hay goal-kick.
- Chạy về giữa sân: nếu công nhận bàn thắng.
- Nếu đã chắc chắn bóng out, AR có thể bỏ bước 1 và báo hiệu trực tiếp phát lại phù hợp.
Việc phối hợp chính xác giữa trọng tài và trợ lý trọng tài là nền tảng đảm bảo công bằng trong những tình huống sát ranh giới sân.
3. Tình Huống Điển Hình: Nhật Bản vs Tây Ban Nha – World Cup 2022
Một trong những pha tranh cãi nổi bật nhất là bàn thắng nâng tỷ số lên 2–1 của Nhật Bản trước Tây Ban Nha:
- Góc quay từ truyền hình cho thấy phần lớn bóng dường như đã ra khỏi đường biên trước khi Mitoma căng ngang.
- VAR kiểm tra bằng camera đặt thẳng hàng vạch goal-line, xác định một phần rất nhỏ của bóng vẫn còn “treo” trên vạch, theo mặt phẳng thẳng đứng.
- FIFA sau đó ra thông cáo: “The whole of the ball was not out of play”.
✅ Kết quả: Bàn thắng được công nhận, Nhật thắng 2–1, Đức bị loại.
4. Công Nghệ Goal-Line và VAR: Giải Quyết Tranh Cãi
4.1 Goal-Line Technology (GLT)
- Gồm hệ thống từ 7 đến 14 camera gắn quanh khung thành.
- Khi toàn bộ bóng vượt qua vạch vôi, hệ thống gửi tín hiệu tức thì (<1 giây) đến đồng hồ của trọng tài.
- Chỉ dùng để xác nhận bàn thắng – không áp dụng cho các tình huống bóng ra biên.
4.2 VAR và Camera Goal-Line
- VAR sử dụng camera chuyên dụng có góc thẳng hàng vạch vôi, giúp xác định xem bóng đã ra ngoài hoàn toàn hay chưa.
- Trong trường hợp GLT không kích hoạt, VAR sẽ dùng các khung hình, công cụ vẽ mặt phẳng 3D để đưa ra phán quyết.
Trận Nhật – Tây Ban Nha chính là ví dụ hoàn hảo cho sự hỗ trợ đắc lực của VAR và camera goal-line trong Luật 9.
5. Tổng Kết Quy Tắc “Toàn Bộ Bóng – Toàn Bộ Đường Biên”
| Tình huống | Bóng còn trong sân? | Phát lại? | Công nghệ hỗ trợ |
|---|---|---|---|
| Bóng chạm vạch hoặc lơ lửng trên vạch | Có | Không | Không cần |
| Bóng chạm trọng tài → đổi quyền bóng | Không | Dropped ball | Không |
| Bóng đi hết vạch sau khi ghi bàn | Có | Goal | GLT/VRA |
| Bóng chạm vạch nhưng không hết | Có | Tiếp tục chơi | Không |
Kết Luận
Luật 9 FIFA là một trong những quy định quan trọng nhất để xác định tính liên tục của trận đấu. Việc xác định chính xác bóng còn hay đã ra ngoài không chỉ cần hiểu đúng luật, mà còn cần sự hỗ trợ từ VAR, GLT, camera định hướng và phối hợp giữa trọng tài chính – trợ lý.
Nếu bạn từng thắc mắc vì sao một quả bóng “gần như ra ngoài” lại được công nhận bàn thắng – thì câu trả lời nằm gọn trong cụm từ: “Toàn bộ bóng – toàn bộ đường biên”.
✅ Xem VAR, Hiểu Luật, Không Lú Với CaKhiaTV
Bóng đá không chỉ có bàn thắng – mà còn là luật, công nghệ, và quyết định trọng tài. Đừng để bị “quay xe” bởi một pha bóng tưởng chừng đã out nhưng vẫn hợp lệ.
Tại CaKhiaTV, bạn sẽ:
- Theo dõi trực tiếp các trận đấu đỉnh cao mỗi ngày.
- Được cập nhật các luật bóng đá mới nhất: từ VAR, penalty, đến các quy tắc “bóng còn hay bóng ra”.
- Xem bình luận chuẩn luật – dễ hiểu – không giáo điều.
- Trải nghiệm mượt, không lag, không quảng cáo gây ức chế.
👉 Vào xem ngay tại CaKhiaTV.org.uk – Xem bóng không lú, hiểu luật như trọng tài!
